اقتصاد کلان

جنگ بر سر کریدور شرق به غرب/عبور شاهراه جهان از ایران یا اسرائیل؟

با گذشت یک سال از آغاز نبرد بزرگ فلسطینیان و محور مقاومت با اسرائیل، هم اینک شبهه هایی در فضای مجازی و رسانه ای درباره این تحولات مطرح می شود، از این دست که: «چه کار به اسرائیل دارید؟!» این شبهه ها در واقع عملیات ۱۶ مهر ۱۴۰۲ (۷ اکتبر ۲۰۲۳) حماس را مبدأ ناآرامی های منطقه ای می داند و از این رو معتقد است که محور مقاومت آغازگر این ناآرامی ها بوده است. با این حال، بررسی ها نشان می دهد که چنین نگاهی حاصل غفلت های بزرگ از طرح هایی بوده که ریشه در رویای نظم نوین غرب از منطقه آسیای غربی داشته و در متن آن ایجاد یک کریدور مهم اقتصادی با محوریت رژیم صهیونیستی دیده می شود. کریدوری که وابستگی کل منطقه به این رژیم، یکی از اهداف آن بوده و مهار چین و تحریم ایران نیز از دیگر پازل های آن به شمار می رود.

به گزارش ایران جیب از خراسان، یک سال از آغاز مرحله جدید نبرد بزرگ و مهم فلسطینی ها با رژیم اشغالگر صهیونیستی می گذرد. نبردی که به لبنان هم کشیده شده و حوادث مختلفی را با خود به همراه داشته است. در این حال، شبهه هایی که به تازگی در فضای مجازی و رسانه ها مطرح شده، ناظر به این است که محور مقاومت و فلسطینیان را آغازگر ناآرامی ها معرفی کند. عباراتی از این دست که «با اسرائیل چه کار دارید»، «بگذارید مردم منطقه زندگی عادی شان را داشته باشند»، از این دست به شمار می روند.

هر چند یک پاسخ قوی به این شبهه، استناد به موضوعات تاریخی ملت فلسطین و اشغالگری صهیونیست هاست، اما باید گفت وقایع یک سال گذشته، پشت پرده مهم دیگری نیز دارد و آن رویای غرب برای نظم نوین جهانی به خصوص در آسیای غربی و با محوریت رژیم صهیونیستی است.

این موضوع مورد اشاره رهبر انقلاب در «نمازجمعه نصر» نیز بود. ایشان در بیانات خود به زبان عربی فرمودند: «… تکیه‌ آمریکا و همدستانش بر حفظ امنیت رژیم غاصب، پوششی برای سیاست مهلک تبدیل رژیم به ابزار آنان برای در اختیار گرفتن همه‌ منابع این منطقه و استفاده از آن در درگیری‌های بزرگ جهانی است. سیاست آنان، تبدیل رژیم به دروازه‌ صادرات انرژی از منطقه به جهان غرب و واردات کالا و فناوری از غرب به منطقه است و این یعنی تضمین موجودیت رژیم غاصب و وابستگی کل منطقه به آن. رفتار سفاکانه و بی‌محابای رژیم با مبارزان، ناشی از طمع به چنین وضعی است….»

 ۵ محور جنگ قدرت ها در راستای نظم نوین جهانی

نظم نوین جهانی، عبارتی است که کارشناسان سیاست و اقتصاد بین الملل آن را زیاد به کار می برند. تعاریف و توضیحات مبسوطی درباره این موضوع وجود دارد. با این حال اگر از منظری کاربردی بخواهیم به این مفهوم نگاه کنیم،  گزارش ۱۸۹۴۲ مرکز پژوهش های مجلس، نشان می دهد که کنشگران اصلی بین المللی همواره به دنبال ۵ موضوع زیر بوده و هستند. (در نتیجه باید گفت نظم نوین جهانی مورد آرزوی غرب نیز حاصل برآیند عمل این قدرت های جهانی حول این محورها خواهد بود): هاب شدن با بازیگری در زنجیره ارزش و زنجیره تامین در حوزه های مختلف، افزایش حداکثری اتصال و دسترسی های خود، قدرت یابی در کریدورهای مجازی (شامل اعتبار بازار، سلطه سیاسی، حق برند، لایسنس های معتبر، اعتباردهی مجوزها، توسعه کاربرد استانداردها و…)، تداوم تفوق دریا بر خشکی (لجستیک دریاپایه) و جلوگیری از دلارزدایی و تداوم بخشی به فرمانروایی دلار.

 آمریکا به دنبال مهار چین و ابتکار راهبردی آن

هم اینک یک محور تقابل آمریکا و چین به ابتکار کمربند راه و جاده این کشور بر می گردد. بررسی ها نشان می دهد چین در صورتی که نتواند رشد پایداری را برای اقتصاد خود تمهید کند، دچار نابسامانی اقتصادی- اجتماعی و تبعات آن خواهد شد. در نتیجه این کشور برای تمهید مسیر رشد پایدار باید زنجیره ارزش خود را در مسیر جغرافیایی مشخصی گسترده کند. به همین دلیل این کشور، در طول ابتکار مسیر کمربند و راه، بسیاری از صنایع نسل پایین تر را گسترده خواهد کرد و در مقابل، صنایع خود را با استفاده از منابعی که از این طریق روانه اقتصاد خود می کند، به سوی لایه های بالاتر زنجیره ارزش حرکت خواهد داد.

با این اوصاف، تبدیل چین به عنوان بزرگ ترین واردکننده و صادرکننده بسیاری از اقلام جهانی به همراه افزایش سهم یوآن در سبد ذخایر ویژه بانک های مرکزی خطری جدی برای آمریکاست. در نتیجه آمریکا برای مهار ابتکار راهبردی چین، برنامه های متعددی را در دستور کار قرار داده که یکی از آن ها، ایجاد کریدور آی مک است.

 آی مک چیست؟

با این اوصاف، گزارش ایسنا نشان می دهد که عملیات طوفان الاقصی فارغ از نتایج متعدد آن، از منظر زمانی اصطلاحاً سر بزنگاه انجام شده است چراکه در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ در شهریور سال گذشته در دهلی نو و در تلاش آشکار غرب برای مقابله با تحرکات بین المللی چین در حوزه اقتصادی، تفاهم نامه‌ای برای ایجاد کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه- اروپا به نام آی مک (India–MiddleEast–Europe Corridor) مورد توافق قرار گرفت که از هند، از مسیر دریایی تا امارات عربی متحده، عربستان سعودی، اردن و سپس سرزمین‌های اشغالی فلسطین تا اروپا امتداد پیدا می‌کند. این خبر پس از ماه‌ها مذاکرات پشت پرده میان همه کشورهای دربرگیرنده این توافق از جمله جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی اعلام شد.

 ۵ دلیل تمرکز غرب و رژیم صهیونیستی به پروژه آی مک

طبق گزارش ایرنا، این کریدور حداقل از ۵ منظر برای غرب و رژیم صهیونیستی حائز اهمیت است و می توان به طور خلاصه تکمیل بخش مهمی از پازل مهار چین، محکم شدن جاپای این رژیم در اقتصاد و جغرافیای منطقه و همچنین محدود کردن هر چه بیشتر کشورهای رقیب و دشمن غرب و رژیم صهیونیستی در غرب آسیا (به خصوص ایران) را از آن انتظار داشت.

۱-اولین علت و دلیل غرب، اسرائیل و دولت هند برای تمرکز بر پروژه آی مک یا عرب مد، کوتاه شدن مسیر انتقال کالا و محموله ها از غرب هند به سمت اروپا (از طریق دور زدن شبه جزیره عربستان و مسیر اقیانوس هند و دریای سرخ به سمت مدیترانه) است. این کریدور مسیر بمبئی تا یونان را تا ۴۰ درصد کاهش داده و محموله ها را در ۱۰ روز از آسیای جنوبی به اروپای شرقی منتقل می کند. در این ابرپروژه هند تولیدات کشاورزی، امارات سرمایه و اسرائیل فناوری لازم را فراهم می آورد.

۲- علت دوم اهمیت این راهگذر، دوری محموله‌جات مورد استفاده غرب و همچنین اسرائیل از نقاط پرتنش و همچنین آسیب زایی همچون خلیج عدن و دریایی سرخ(در نزدیکی یمن) و کانال سوئز است. فعالیت و دفاع یمن از فلسطین با ایجاد مانع و حمله به محموله هایی که به سمت اسرائیل در حرکت هستند و بحران کشتی اور گیون در کانال سوئز در سال ۲۰۲۱، به درستی چالش اساسی این نقاط سوق الجیشی برای محور ترانزیت غرب را آشکار کرد.

۳- سومین  علت تاکید ویژه غرب و همچنین هند بر آی مک که منجر به انتفاع رژیم صهیونیستی از این پروژه نیز خواهد شد، قصد هماهنگ آمریکا و هند در رقابت با چین و کاستن از اهمیت راهگذر کمربند و جاده (Belt and Road Initiative) که اساس تجارت چین در سال های آینده را تشکیل می‌دهد، است.

۴- علت چهارم طراحی و اصرار رژیم صهیونیستی بر راهگذر آی مک، ایجاد تنوع و تکثر در مسیرهای وارداتی این کشور و کاهش آسیب پذیری ذاتی اسرائیل به واسطه موقعیت خاص این رژیم و اتکای شدید آن به حمل و نقل دریایی برای تامین مایحتاج خود است. با اجرایی شدن این کریدور، اسرائیل به شکل راحت تری می تواند بر مسیر تجارت جهانی تاثیر گذاشته و با ایجاد وابستگی برای هند و اعراب، آنان را در اقدامات سیاسی خود وادار به همراهی بیشتر کند.

۵- علت پنجم که می توان در توضیح پروژه آی مک یا عرب مد مطرح کرد، تاثیر این پروژه بر کشورهای رقیب و دشمن غرب و رژیم صهیونیستی در غرب آسیا و به طور خاص جمهوری اسلامی ایران است. این پروژه به نوبه خود می تواند تاثیر بسزایی را در کاهش اهمیت تنگه های راهبردی هرمز، باب المندب و دریای سرخ ایفا کند و همچنین در شرایطی که ایران نقش مهمی را در روندهای جدید تجارت جهانی به واسطه راه ابریشم نوین و کریدور شمال جنوب ایفا می کند، از تاثیر این راهگذرها و بالطبع تاثیر کشورمان بر تجارت جهانی کاسته و ایران را از این ابزار قدرت محروم سازد.
وقتی نام عملیات ترور شهید سید حسن نصرا… نظم نوین شد!

این چنین است که صهیونیست ها نام نظم نوین را برای عملیات تروریستی شهید سید حسن نصرا… انتخاب کردند. به گزارش ایرنا، این نام علاوه بر این که اهمیت این ترور را در مسیر ادامه حیات ننگین اسرائیل نشان می دهد، نشانه‌ای از دوره و وقایع جدیدی از سوی جنایتکاران صهیونیست است، دوره ای که بیش از هر چیز بر پایه وابستگی بیشتر منطقه به این رژیم و همچنین پیوندهای گسترده تر از پیش اسرائیل با برخی از کشورهای منطقه غرب آسیا و آسیای جنوبی بنیان شده است. از منظر صهیونیست‌ها نظم نوین عبری برپایه خروج این رژیم از بن بست و پایان دورافتادگی از مسیرهای تجارت و حمل و نقل جهانی شکل خواهد گرفت. در حال حاضر بسیاری از تحولات یک سال اخیر منطقه غرب آسیا و منازعه نوین محور مقاومت و رژیم صهیونیستی بیش از هر چیز در این قالب قابل تحلیل و بررسی است و بدون در نظر گرفتن موضوع کریدور آی مک نمی‌توان طوفان الاقصی، حمله ظالمانه اسرائیل به غزه، مقاومت یمن در دریای سرخ، تمرکز صهیونیست ها بر جنوب لبنان، حمایت های حداکثری هند و همچنین حمایت‌های بی پایان غرب و در راس آن آمریکا از جنایات اسرائیل را دریافت.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *